500.00 ₺
Sütun Porsuk ( Taxus Baccata Fastigiata )
“Sütun porsuk” olarak bilinen bitki aslında **Taxus baccata ‘Fastigiata’ türüdür — yani Avrupa porsuğunun sütun formunda (dikey gelişen) bir kültür çeşididir.
Bu tür, hem klasik bahçelerde hem de modern peyzaj düzenlemelerinde zarif, dikey formu sayesinde sıkça tercih edilir.
Genel Bilgiler
Bilimsel adı:Taxus baccata ‘Fastigiata’
Tür: Yaprak dökmeyen, iğne yapraklı çalı veya küçük ağaç
Aile: Taxaceae
Köken: Avrupa
Ortak isimler: Irish Yew (İrlanda Porsuğu), Columnar Yew, Sütun Porsuk
—
## 🌳 **Görünüm ve Morfolojik Özellikleri**
Özellikler
| **Formu** | Dikey, sütun şeklinde; çok sık ve kompakt yapılı |
| **Boy** | 3–5 metre (yaşlandıkça 6–7 m’ye kadar ulaşabilir) |
| **Genişlik** | 1–1,5 metre civarında (dar formda gelişir) |
| **Yapraklar** | Koyu yeşil, parlak, yassı ve yumuşak iğne yapraklar |
| **Meyve** | Kırmızı, etli aril içinde tek tohum (yalnızca dişi bireylerde) |
| **Büyüme hızı** | Oldukça yavaş (yılda 10–15 cm civarı) |
| **Gövde** | Yaşlandıkça belirginleşen odunsu yapı; sık dallı ve dik formda |
Yetiştirme Koşulları
Işık:
Yarı gölge veya **tam güneş** alan yerleri sever.
* Gölgeye de dayanıklıdır, bu yönüyle diğer iğne yapraklılardan ayrılır.
İklim:
* Ilıman iklimleri sever.
* **-20 °C’ye kadar** donlara dayanıklıdır.
* Çok sıcak ve kurak iklimlerde (örneğin Akdeniz kıyılarında) gölgeli alanlarda daha sağlıklı gelişir.
Sulama:
* Orta düzeyde su ister.
* Toprak kurudukça sulama yapılmalıdır; sürekli nemli veya batak topraklardan hoşlanmaz.
Toprak:
* **Drenajı iyi, humuslu ve kireçli topraklar** idealdir.
* Asidik, nötr veya hafif alkali topraklarda gelişebilir.
* Ağır kil topraklarda kök çürümesi riski vardır — drenaj iyileştirilmelidir.
Bakım ve Budama
* **Budamaya son derece dayanıklıdır.**
* Şekil budaması ile formu kolayca korunur.
* İlkbahar sonunda veya yaz başında hafif budama yapılabilir.
* Dikey formu korumak için sadece yandan çıkan uzun dallar kısaltılmalıdır.
Meyve ve Çiçek Özellikleri
* Çiçekleri küçük, fark edilmez (ilkbaharda açar).
* **Dişi bireylerde** kırmızı renkli, parlak meyveler oluşur (Eylül–Ekim civarı).
* Meyvenin etli kısmı kuşlar için zararsızdır, fakat **tohumu ve yaprakları insanlar ve hayvanlar için zehirlidir.**
Peyzajda Kullanımı
| Kullanım Alanı | Açıklama |
| **Dikey vurgu bitkisi (soliter)** | Dar alanlarda, girişlerde, sütun gibi formu vurgulamak için |
| **Formal bahçeler** | Simetrik dikimlerde, koridor veya yol kenarında |
| **Çit oluşturma** | Dikey ve yoğun yapısı sayesinde mükemmel çit veya sınır bitkisi olur |
| **Topiary uygulamaları** | Sütun, piramit veya spiral formda şekil vermeye uygundur |
| **Gölge alanlar** | Diğer iğne yapraklıların zorlandığı gölgeli yerlerde rahat gelişir |
Dikkat Edilmesi Gerekenler
* **Tüm kısımları zehirlidir.** Özellikle yaprak ve tohumları hayvanlar (özellikle atlar, keçiler, inekler) için ölümcül olabilir.
* **Yavaş büyümesi** nedeniyle dikim sonrası uzun yıllar formunu korur ama sabır ister.
* **Kök çürümesine** karşı toprağın drenajı çok iyi olmalıdır.
Ek Bilgiler
* “Fastigiata” kelimesi Latince’de “sütun gibi yükselen” anlamına gelir.
* 18. yüzyılda İrlanda’da keşfedilmiş bir varyetedir.
* Günümüzde çok sayıda hibrit çeşidi geliştirilmiştir (örneğin *Taxus × media ‘Hicksii Fastigiata’*).
* Uzun ömürlüdür — uygun koşullarda **yüzlerce yıl** yaşayabilir.
Özetle
> **Taxus baccata ‘Fastigiata’**, zarif, dik formu, koyu yeşil yaprakları ve yüksek şekil alma kabiliyetiyle **peyzajın en prestijli sütun formlu iğne yapraklısıdır.**
> Gölgeye, soğuğa ve budamaya dayanıklılığı onu klasik *Thuja* ve *Cupressus* türlerine alternatif haline getirir.