Mabet Ağacı

Madet Ağacı ( Ginko Biloba )

🌿 Ginkgo Biloba (Mabet Ağacı) – Özellikleri ve Bakımı

🌱 Genel Özellikleri

Latince adı: Ginkgo biloba
Ailesi: Ginkgoaceae (tek türü olan çok eski bir familya)
Anavatanı: Çin
Ömür: 1000 yıl ve üzeri yaşayabilir
Boy: 20–35 metre (uygun alanda 40 metreye kadar ulaşabilir)
Gövde: Düz, gri renkli; yaşlandıkça çatlaklı yapıya kavuşur

Yapraklar:

Yelpaze şeklinde, eşsiz bir damar yapısına sahiptir.
Sonbaharda altın sarısı renge dönüşür ve yaprak döker.

Dayanıklılık:

Hava kirliliğine, rüzgâra, soğuğa ve kentsel koşullara oldukça dayanıklıdır.
Çiçeklenme: Nisan–Mayıs
Erkek ve dişi ağaçlar ayrıdır (dioik).

Dişi ağaçların meyveleri olgunlaştığında kötü koku yayar. Bahçe veya yol kenarı dikimlerinde genelde erkek bireyler tercih edilir.

🌤️ İklim ve Konum

Soğuk iklimlere dayanıklı: -30°C’ye kadar tolere eder.
Sıcağa da uyumludur fakat çok aşırı sıcak-susuz bölgelerde gelişimi yavaşlar.
Güneşi sever: Tam güneş – yarı gölge en idealidir.

🌱 Toprak İsteği

Gevşek, hafif asidik veya nötr topraklar (pH 5.5–7.5)
Kök yapısı güçlü olduğu için toprak seçiciliği azdır.
Ağır ve sürekli su tutan topraklardan kaçının.

💧 Sulama

Fidan döneminde (ilk 2 yıl):

Düzenli sulama şarttır. Yazın haftada 2 kez, kışın toprak kurudukça.
Olgun ağaç:

Kuraklığa dayanıklı hâle gelir.
Sadece uzun süre yağmur olmadığında sulamak yeterlidir.

⚠️ Kök çürümesine karşı aşırı sulamadan kaçının.

🌿 Gübreleme

İlkbaharda yavaş salınımlı organik gübre veya kompost
Azot ağırlıklı değil, dengeli NPK tercih edilir (ör. 10-10-10).
Çok fazla gübre istemez; aşırıya kaçılmamalı.

✂️ Budama

Genellikle minimal budama yeterlidir.
Sadece:

Kuru dallar
Hastalıklı sürgünler
Uygunsuz yönde büyüyen dallar uzaklaştırılmalıdır.

Ginkgo doğal ve dik bir form oluşturur; şekil bozmamak için sert budamadan kaçınmak gerekir.

🪴 Dikim Mesafesi

Genişleyen bir taç yapısı oluşturacağından 4–6 metre aralıkla dikilmelidir.
Yaprak döken bir tür olduğundan binalara çok yakın olmamalı.

🐛 Hastalık ve Zararlı Durumu

Ginkgo biloba dünyanın en dayanıklı ağaçlarından biridir.
Hastalıklara ve böceklere karşı olağanüstü dirençlidir.
Şehir içi koşullarda bile uzun yıllar sorunsuz yaşar.

🌟 Kullanım Alanları

Peyzajda süs ağacı
Şehir içi cadde ve park ağaçlandırmalarında
Tapınak ve kutsal alan peyzajlarında (Doğu Asya geleneği)

📌 İPUÇLARI

Dişi birey istemiyorsanız, fidan alırken “erkek ginkgo” talep edin.
Dikim çukuruna 1–2 yıl yetecek organik madde eklemek hızlı gelişim sağlar.
Genç ağaçların gövdesi hassas olduğundan ilk 2–3 yıl herekle destek önerilir.